Toen Dilan Yeşilgöz, politiek leider van VVD op 16 oktober 2025 in het DIDD VerkiezingscaféAmersfoort sprak, gaf meteen een stevige boodschap door: ze gelooft dat ze het Christen-Democratisch Appèl (CDA) naar rechts kan trekken en zo een nieuw coalitie‑kader kan vormen voor de komende Tweede Kamerverkottingen op 29 oktober 2025.
Politiek achtergrond en de opkomst van Dilan Yeşilgöz
Yeşilgöz, geboren op 18 juni 1977 in Ankara, arriveerde in 1984 met haar moeder Fatma Özgümüs en zusje in Nederland, nadat haar vader Yücel Yeşilgöz, een Koerdische mensenrechtenactivist, Turkije als vluchteling had verlaten. Ze studeerde Sociaal‑Culturele Wetenschappen aan de Vrije Universiteit Amsterdam en behaalde in 2003 haar doctoraal in Cultuur, Organisatie en Management.
Politiek begon ze in de SP, waar ze van 1999 tot 2004 bestuurslid was in Amersfoort. Na een wisseling van partijen klom ze op tot minister van Justitie en Veiligheid (2022‑2024) en staatssecretaris Economische Zaken en Klimaat (2021‑2022) in kabinet‑Rutte IV. Op 14 augustus 2023 werd ze gekozen tot politieke leider van de VVD, en een half jaar later, op 6 december, voorzitter van de VVD‑fractie in de Tweede Kamer.
De laatste peilingen tonen dat haar partij van 34 zetels (2017) naar 24 zetels (2023) afnam – een verlies dat haar ambitie om premier te worden nogal in de war zette.
Het DIDD Verkiezingscafé en de coalitie‑visie
Het Café Miles in Amersfoort werd het podium voor een bruisende talkshow. Presentatoren Margje Fikse en Jan‑Willem Wesselink lieten kiezers Live‑vragen stellen. Yeşilgöz benadrukte: "We willen weer regeren, maar niet meer met de PVV. Die hebben zichzelf buitenspel gezet."
Haar jaarkaarten‑plan voorziet in een coalitie van VVD, D66, CDA, JA21 en BoerBurgerBeweging (BBB). Ze verklaarde verder dat een samenwerking met GroenLinks‑PvdA “erg ingewikkeld” zou zijn, gezien fundamentele verschillen op thema’s zoals defensie en economische groei.
Een opvallend getal: in juni 2024 leidden tegen haar gewekte moties van afkeuring en wantrouwen tot een debat in de Kamer, maar geen van beide werd aangenomen. De moties draaiden om een overschatting van gezinshereniging‑cijfers – ze sprak van duizenden extra asielzoekers, terwijl de Werkelijke aantallen tientallen waren.
Reacties van andere partijen
De CDA reageerde terughoudend. Een woordvoerder zei dat de partij “openstaat voor elke redelijke samenwerking, maar geen eenzijdige verschuiving naar rechts zonder dialoog.” De leider van D66, Sigrid Kaag, prees de bereidheid tot samenwerking, maar waarschuwde voor “te snelle koerswijzigingen” die kiezers kunnen verwarren.
Van JA21 en BBB kwam enthousiasme. Beide partijen zoeken een “sterk en veilig Nederland” en zagen in Yeşilgöz’ nadruk op defensie‑uitgaven een gemeenschappelijk punt.
De PVV bleef stil. Na het vertrek uit de demissionaire Kabinet Schoof op 3 juni 2025, koos de partij ervoor zichzelf buiten de onderhandelingen te laten, een zet die velen als “self‑inflicted” bestempelden.
Gevolgen voor de verkiezingen van 29 oktober 2025
Als Yeşilgöz’ coalitie‑scenario werkelijkheid wordt, zou de VVD waarschijnlijk een agressieve campagne voeren rond “radicale economische groei” en een verhoogde defensiebegroting. Critics waarschuwen dat zo’n combinatie, met name de fiscale impact van hogere defensie‑uitgaven, de netelige balans tussen groei en inflatie onder druk kan zetten.
De peiling van januari 2025 liet zien dat 31 % van de kiezers een coalitie zonder PVV steunt, tegen 22 % die juist een voortzetting van de vorige coalitie wil. De onduidelijkheid over het CDA‑verschuiving kan een doorslaggevende factor worden, omdat het partij een historisch kiespubliek van centrumrechtse kiezers heeft.
De verkiezingsagenda zal hierdoor waarschijnlijk meer aandacht krijgen voor immigratie‑en veiligheidsthema’s, een onderwerp waar Yeşilgöz tijdens haar ministerschap en daarna veel over sprak. Ze beweerde recent dat de Nederlandse rechtsstaat onder druk stond door “woke” en “wappie” stromingen – een uitspraak die in de media al flink gesplitste reacties opriep.
Wat betekent dit voor de Nederlandse politiek?
De zaak laat zien hoe snel het politieke speelveld kan veranderen wanneer een partijlijdere één jaar voor de stemming een nieuwe samenstellingsvisie presenteert. De ambitie om het CDA naar rechts te duwen, getuigt van een strategie die niet alleen gaat om zetel‑winst, maar ook om ideologische positionering.
Voor de gemiddelde kiezer betekent dit meer discussie over welke waarden de volgende regering moet uitdragen: economische groei ten koste van meer overheidsuitgaven, of een terughoudendere begroting met minder defensie‑spending. Het is een evenwichtsoefening die de komende maanden in de Kamer en de media zal resoneren.
Veelgestelde vragen
Hoe beïnvloedt Yeşilgöz’ plan de kansen van de VVD?
Door een coalitie zonder PVV en met een focus op economische groei en defensie wil de VVD zich positioneren als de enige partij die zowel veiligheid als welvaart kan garanderen. Als dit plan wordt omarmd, kan het de VVD een duidelijk voordeel geven ten opzichte van rivalen die meer compromissen moeten sluiten.
Welke rol speelt het CDA in dit scenario?
Het CDA fungeert als potentiële brug tussen de conservatieve VVD en de meer gematigde partijen zoals D66. Een shift naar rechts zou het CDA aantrekkelijker maken voor kiezers die zich niet volledig in het traditionele centrum thuisvoelen.
Wat betekent het vertrek van de PVV voor de coalitieonderhandelingen?
Het vertrek van de PVV opent ruimte voor nieuwe combinaties, maar ook voor meer onderhandelingsdruk. Zonder de PVV moeten de overgebleven partijen hun verschillen over immigratie en integratie meer zelf opvangen.
Hoe reageren de andere potentiële coalitiepartners op de defensie‑uitgaven?
JA21 en BBB steunen een hogere defensiebegroting, terwijl D66 meer terughoudend is. Deze verschillende standpunten zullen de onderhandelingen complex maken, vooral als er geen duidelijke meerderheid ontstaat.
Wat zegt dit alles over de kiezersverwachtingen voor oktober 2025?
Kiezers lijken zich steeds meer te richten op concrete thema’s als veiligheid, economische groei en immigratie. Yeşilgöz’ aanpak speelt direct in op die zorgen, wat haar kans vergroot dat de VVD een leidende rol krijgt in een nieuwe coalitie.